هرچند استفاده از سیستم های تهویه مطبوع مرکزی روز به روز در حال گسترش است، هنوز هم در بسیاری از ساختمان های بخصوص مسکونی، سیستم های گازی و برقی از رایج ترین روش های کنترل درجه حرارت دمای محیط و تامین آب گرم بهداشتی ساختمان هستند.

غالب ساختمان های مسکونی آب گرم بهداشتی مورد نیاز خود را با استفاده از آبگرمکن های دیواری تامین می کنند که خود نیازمند رعایت برخی اصول و نکات ایمنی است. حتماً مرگ خاموش بارها و بارها از رسانه ها به گوشتان خورده است. در همین راستا، در این شماره سعی کردیم با ارائه نکات ایمنی استفاده از آبگرمکن دیواری کاربران این سیستم های کارآمد را آگاه تر سازیم.

ماهیت آبگرمکن های دیواری

اول از همه ببینیم یک آبگرمکن دیواری چیست و چگونه عمل می کند؟ آبگرمکن های دیواری با استفاده از برق و گاز شهری (یا در برخی از مدل ها گاز مایع و کپسول) کار می کنند. گاز شهری وارد سیستم شده، توسط جریان هوا میکس می شود و در نتیجه جرقه ای که الکترود جرقه زن می زند مشتعل می گردد. با استفاده از حرارت حاصل از مشعل، لوله های مدار گرمایشی یا همان لوله های مبدل گرمایی گرم می شوند و می توانند سیال (آب سرد ورودی) را گرمایش کنند. به همین سادگی، آب گرم بهداشتی مورد نیاز ساختمان تامین می گردد. محصولات احتراق نیز از طریق دودکش به خارج از ساختمان هدایت می شوند. قابلیت تامین مداوم آب گرم و همچنین جاگیری بسیار اندک این سیستم ها از جمله دلایلی است که باعث رونق و گسترش آن ها شده است.

این مکانیسم ساده در عین ابتدایی و واضح بودن، نیاز به رعایت برخی از اصول و نکات ایمنی در زمان نصب، هنگام استفاده و در خلال تعمیرات دارد.

1) در صورتی که متراژ محل مورد نظر کمتر از 50 متر مربع است، بهتر است به جای استفاده از آبگرمکن دیواری، از آبگرمکن های زمینی استفاده شود. به این علت که مصرف اکسیژن آبگرمکن های دیواری به مراتب بالاتر از سیستم های زمینی یا ایستاده است.

2) فضای مفید لازم برای آبگرمکن در حدود 9 الی 12 متر در صورت عدم اشغال بیش از 2 متر مکعب توسط سایر وسایل است.

3) وجود تهویه مناسب الزامی است. تهویه مناسب علاوه بر حفظ مسایل ایمنی و سلامتی، می تواند با تامین اکسیژن لازم عملکرد سیستم آبگرمکن را نیز بهبود بخشد.

4) در صورت عدم وجود تهویه مناسب در محیط (غالباً آشپزخانه ها) می توان با استفاده از فن یا … تهویه اجباری برای محیط تعبیه کرد.

5) از نصب آبگرمکن های دیواری در حمام (وجود بخار آب، کمبود اکسیژن و عدم وجود تهویه) اکیداً خودداری شود.

6) از نصب آبگرمکن های دیواری در محیط های بسته و فاقد درب و پنجره اکیداً خودداری شود.

7) نصب آبگرمکن های دیواری گازسوز در محیط های بسته ای مانند زیر زمین ها و انباری ها ممنوع است.

8) در صورت نیاز برای نصب از نصابان حرفه ای و زبده کمک بگیرید.

9) از نصب آبگرمکن دیواری گازسوز در اتاق های کوچک و بسته جدا خودداری کنید.

10) رختکن ها اصلاً محل مناسبی برای نصب آبگرمکن دیواری نیستند چرا که تهویه ندارند، اکسیژن در آن ها محدود است و احتمال آتش سوزی در آن ها بالا است.

11) سعی کنید آبگرمکن را در محلی دور از دسترس کودکان نصب کنید.

12) از نصب آبگرمکن دیواری گازسوز در اتاق ها و انباری های متروکه خودداری کنید چرا که به دلیل فرسودگی مصالح و مواد، احتمال آتش سوزی بالا است.

13) در آشپزخانه هایی که درب حمام و رختکن به آن ها باز می شود نباید آبگرمکن دیواری نصب گردد. مگر اینکه فضای مورد به اندازه کافی (بیش از 30 متر مربع) بوده و سیستم تهویه مناسبی برای آن در نظر گرفته شده باشد، یا آشپزخانه به صورت اوپن باشد.

14) استفاده از یک آبگرمکن دیواری برای دو واحد یا دو طبقه ممنوع است. چرا که تمامی شیرهای آب گرم و … باید برای کاربر قابل دسترسی باشند.

15) سعی کنید آبگرمکن را در کمترین فاصله ممکن از دودکش نصب کنید. به صورت استاندارد، طول ایده آل قسمت عمودی تا کلاهک ایده آل معادل 250 میلی متر است.

16) نباید ارتفاق دستگاه زیاد در نظر گرفته شود. قابلیت مشاهده پیلوت برای کاربران ضروری است.

17) فواصل آبگرمکن دیواری گازی از کف و از اطراف باید مطابق با استادنداردهای ارائه شده باشد. برای مثال، فاصله عمودی استاندارد از کف معادل 120 الی 140 سانتی متر، و فاصله افقی استاندارد از سایر تجهیزات گرمازا معادل 40 سانتی متر است.

18) قبل از نصب از کیفیت دیوار، مصالح آن و قدرت تحمل آن اطمینان حاصل کنید. دیوار مورد نظر باید بتواند وزن دستگاه را تحمل کرده و در عملکرد آن خللی وارد نکند.

19) حداقل فاصله آبگرمکن از دیوار مقابل 1 متر است تا رویه آن قابل جداسازی باشد.

20) حداقل فاصله استاندارد آبگرمکن از دیوار یا کابینت مجاور معادل 10 الی 15 سانتی متر در نظر گرفته می شود تا در صورت نیاز به تعمیرات و … رویه قابل جداسازی باشد.

21) در آزمایشگاه ها و محیط های دارای مواد قابل اشتعال، آبگرمکن را به دور از این مواد نصب کنید.

22) پریز برق به هیچ عنوان نباید در پشت دستگاه قرار گیرد.

23) در محیط های مانند راه پله ها، انباری ها یا بالکن ها که رفت و آمد وجود ندارد و ارتفاع سقف کوتاه است از نصب آبگرمکن خودداری کنید.

24) محل نصب آبگرمکن نباید در معرض وزش باد یا یخ زدگی در فصول سرد باشد (سرپوشیده باشد).

25) هنگام نصب و پس از آن، الزاما مسیر خروج محصولات احتراق (مسیر دودکش) بررسی شود.

26) بنابه نوع و مدل آبگرمکن، از دودکش با قطر مناسب استفاده گردد.

27) استفاده از کلاهک H برای دودکش الزامی است.

28) فاصله استاندارد دودکش از پشت بام (90 سانتی متر) رعایت شود.

29) استفاده از دودکش های شبکه ای ساختمان ها ممنوع می باشد.

30) در صورت عایق کاری یا توکار بودن لوله کشی ها تا 10 متر می توان سیال گرم را انتقال داد. در غیر این صورت، سعی کنید طول لوله کشی به منظور جلوگیری از هدر رفت حرارتی و انرژی کوتاه باشد.

31) فاصله افقی استاندارد لوله های آب گرم و سرد 12 سانتی متر بدون اتصالات اضافی است.

32) قبل از انتخاب سیستم و نصب آن فشار محیط مورد استفاده، نوسانات آن و نیاز یا عدم نیاز به پمپ بررسی گردد (رجوع به کاتالوگ آبگرمکن).